બેન્જામીન ફ્રેન્કલિન જીવન પરિચય

બેન્જામીન ફ્રેન્કલિન

લેખક, વૈજ્ઞાનિક, રાજનિતિજ્ઞ

(અમેરિકાના સ્થાપકોમાંથી એક )

જન્મતારીખ: 17 જાન્યુઆરી 1706

જન્મસ્થળ: બોસ્ટન, અમેરિકા 

પિતાનું નામ: જોશીઆહ ફ્રેન્કલિન (સાબુ બનાવનાર)

માતાનું નામ: અબિયા ફોલ્ગર

અવસાન: 17 એપ્રિલ 1790 (ફિલાડેલ્ફિયા, પેન્સિલવેનિયા)

બેંજામિન ફ્રેંકલિનનો જન્મ 17 જાન્યુઆરી, 1706માં થયો હતો. તે સાબુ બનાવનાર, જોસિઆહ ફ્રેન્કલિનના દસમા પુત્ર હતા..

બેન્જામિન ફ્રેન્કલિન એ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ(અમેરિકા)ના સ્થાપકોમાંથી એક હતા..  , ફ્રેન્કલિન એક પ્રખ્યાત લેખક અને પ્રિન્ટર, વ્યંગ્યવાદી, રાજકીય વિચારક, રાજકારણી, વૈજ્ઞાનિક, શોધક, નાગરિક કાર્યકર, રાજ્યાભિષેક, સૈનિક અને રાજદ્વારી હતા. વૈજ્ઞાનિક તરીકે, તે વીજળી અંગેની તેમની શોધ અને સિદ્ધાંતો માટે બોધ અને ભૌતિકશાસ્ત્રના ઇતિહાસમાં મુખ્ય વ્યક્તિ હતા. તેણે લાઈટનિંગ સળિયા, બાયફોકલ્સ, ફ્રેન્કલિન સ્ટોવ, એક કારનો ઓડોમીટર અને ગ્લાસ 'આર્મોનિકા' ની શોધ કરી.

ફ્રેંકલિનને અમેરિકી જીવનમૂલ્યો અને ચારિત્રિક ગુણ નિર્માતાના રુપમાં સન્માન આપવામાં આવે છે. 

ફ્રેંકલિન એક વર્તમાનપત્રના સંપાદક, મુ્દ્રક અને ફિલાડેલ્ફિયામાં વેપારી બન્યા હતાં. 

જ્યાં “પુઅર રિચડર્સ આલ્મનેક(Poor Richard's Almanack)” અને “ધ પેન્સિલ્વેનીયા ગેઝેટ”(The Pennsylvania Gazette)ના પ્રકાશન મારફત તેઓએ પુષ્કળ ધન મેળવ્યુ હતું. 

1729 માં, બેન્જામિન ફ્રેન્કલિનએ પેન્સિલ્વેનીયા ગેઝેટ નામનું એક અખબાર ખરીદ્યું. ફ્રેન્કલીન માત્ર કાગળ છાપતો જ નહીં, પરંતુ ઉપનામો હેઠળ કાગળમાં ઘણીવાર ટુકડાઓ ફાળવતા. તેનું અખબાર ટૂંક સમયમાં વસાહતોમાં સૌથી સફળ બન્યું. આ અખબાર, અન્ય અગ્રણીઓ વચ્ચે, પ્રથમ રાજકીય કાર્ટૂન છાપશે, જે બેન પોતે લખે છે.

1733 માં તેણે પુઅર રિચાર્ડ અલ્માનેક(Poor Richard's Almanack) પ્રકાશિત કરવાનું શરૂ કર્યું. યુગના પંચાંગમાં વાર્ષિક છાપવામાં આવતા હતા અને તેમાં હવામાન અહેવાલો, વાનગીઓ, આગાહીઓ અને સગાઇ જેવી વસ્તુઓ શામેલ હતી. રિચાર્ડ સndન્ડર્સ નામના વ્યક્તિની આડમાં ફ્રેન્ક્લિને તેનું પંચાગ પ્રકાશિત કર્યું, એક ગરીબ માણસ, જેને તેની કારપિંગ પત્નીની સંભાળ રાખવા પૈસાની જરૂર હતી. ફ્રેન્કલિનનું પંચાંગ, તેના વિચિત્ર કામો અને જીવંત લખાણ હતા. ફ્રેન્કલિન સાથે સંકળાયેલા ઘણાં પ્રખ્યાત શબ્દસમૂહો, જેમ કે, "પેની સેવ કરેલી એક પેની કમાયેલી છે" નબળા રિચાર્ડમાંથી આવે છે.

1730 અને 1740 ના દાયકામાં ફ્રેન્કલિનનો છાપવાનો વ્યવસાય વિકસતો રહ્યો. તેમણે અન્ય શહેરોમાં ફ્રેન્ચાઇઝ છાપવાની ભાગીદારી સ્થાપવાની શરૂઆત કરી.

1749 સુધીમાં તેઓ વ્યવસાયમાંથી નિવૃત્ત થયા અને વિજ્ઞાનના પ્રયોગો અને શોધો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું શરૂ કર્યું. ફ્રેન્કલિન માટે આ કંઈ નવું નહોતું. 1743 માં તેમણે ગરમ મકાનોને અસરકારક રીતે મદદ કરવા માટે ગરમી-કાર્યક્ષમ સ્ટોવ - જેને ફ્રેન્કલિન સ્ટોવ કહે છે તેની શોધ કરી લીધી છે. જેમ જેમ સ્ટોવની શોધ સમાજની સુધારણા માટે કરવામાં આવી હતી તેણે પેટન્ટ લેવાની ના પાડી. ફ્રેન્કલિનની અન્ય શોધોમાં સ્વિમિંગ ફિન્સ, ગ્લાસ આર્મોનિકા (એક મ્યુઝિકલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ) અને બાયફોકલ્સ છે.

1750 ની શરૂઆતમાં તેમણે વીજળીના અભ્યાસ તરફ વળ્યા. તેમના પતંગ પ્રયોગો સહિતના તેમના નિરીક્ષણો, જેણે વીજળી અને વીજળીના સ્વરૂપને ચકાસ્યું તે ફ્રેન્કલિનને આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ લાવ્યું

રાજકારણ 1750 ના દાયકામાં ફ્રેન્કલિન માટે વધુ સક્રિય બન્યું. 1757 માં, કોલોનીનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા તે પેન પરિવારના વંશજો સાથેની લડતમાં પેન્સિલ્વેનીયાનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા તે ઇંગ્લેન્ડ ગયા. તેઓ માત્ર પેન્સિલ્વેનિયા જ નહીં, પણ જ્યોર્જિયા, ન્યુજર્સી અને મેસેચ્યુસેટ્સના પ્રતિનિધિ તરીકે ઇંગ્લેન્ડમાં રહ્યા. 1765 માં સ્ટેમ્પ એક્ટના અમેરિકાના ભારે વિરોધ દ્વારા ફ્રેન્કલિન આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. સંસદ સમક્ષ તેમની જુબાનીથી સભ્યોને કાયદો રદ કરવા માટે રાજી કરવામાં મદદ મળી. તેમણે વિચારવાનું શરૂ કર્યું કે શું અમેરિકાએ ઇંગ્લેંડથી મુક્ત થવું જોઈએ. ફ્રેન્કલીન જોકે ઇંગ્લેન્ડમાં તેના ઘણા મિત્રો હતા, પરંતુ તેમણે રાજકારણ અને શાહી વર્તુળોમાં તેમની આસપાસ જોયેલા ભ્રષ્ટાચારથી માંદા વધી રહ્યા હતા. ફ્રેન્કલિન જેમણે 1754 માં યુનાઇટેડ વસાહતો માટેની યોજનાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો તેમણે ધ્યેય તરફ નિષ્ઠાપૂર્વક કામ શરૂ કર્યુ.

તેમણે સ્વતંત્રતા માટે સક્રિય રીતે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. તેણે સ્વાભાવિક રીતે વિચાર્યું કે તેનો પુત્ર વિલિયમ, હવે ન્યુજર્સીનો રોયલ ગવર્નર છે, તેના મંતવ્યોથી સંમત થશે. વિલિયમ સંમત ના થયો. વિલિયમ એક વફાદાર ઇંગ્લિશમેન રહ્યો. આનાથી પિતા અને પુત્ર વચ્ચે અણબનાવ સર્જાયો જે ક્યારેય મટ્યો ન હતો.

ફ્રેન્કલિન બીજી કોંટિનેંટલ કોંગ્રેસ માટે ચૂંટાઈ આવ્યા હતા અને પાંચની સમિતિ પર કામ કર્યું હતું જેણે સ્વતંત્રતા ઘોષણાના મુસદ્દાને તૈયાર કરવામાં મદદ કરી હતી. તેમ છતાં, લેખનનું મોટાભાગનું કામ થોમસ જેફરસનનું છે, તેમ છતાં, તેમનો મોટો ફાળો ફ્રેંકલિનનો છે.

1776 માં ફ્રેન્ક્લિને ઘોષણાપત્ર પર હસ્તાક્ષર કર્યા, અને તે પછી લુઇસ સોળમાના રાજદૂત તરીકે ફ્રાન્સ ગયા..

ફ્રેન્કલિનની લોકપ્રિયતાના ભાગરૂપે, ફ્રાન્સની સરકારે 1778 માં અમેરિકનો સાથે જોડાણની સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા. ફ્રેન્ક્લિને પણ લોન સુરક્ષિત કરવામાં મદદ કરી અને તેઓ જે યોગ્ય કાર્ય કરી રહ્યા હતા તેવા ફ્રેન્ચોને રાજી કર્યા.

અમેરિકનો રિવોલ્યુશન જીત્યા પછી 1783 માં ફ્રેન્કલિન પેરિસની સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા.

ફ્રેન્કલિન પાછા અમેરિકા ગયો. તેઓ પેન્સિલવેનિયાની એક્ઝિક્યુટિવ કાઉન્સિલના પ્રમુખ બન્યા. તેમણે બંધારણીય સંમેલનમાં પ્રતિનિધિ તરીકે કામ કર્યું અને બંધારણમાં સહી કરી. તેમની છેલ્લી જાહેર કૃત્યોમાંની એક 1789 માં ગુલામી વિરોધી ગ્રંથ લખી હતી.

વિજ્ઞાન અને પ્રૌદ્યોગિકી ક્ષેત્રમાં તેઓને ખૂબર રસ હતો. પોતાના અદભુત પ્રયોગો માટે તેઓએ આતરરાષ્ટ્રિય ખ્યાતિ મેળવી હતી. પેંસિલ્વેનિયા વિશ્વવિદ્યાલયની સ્થાપનામાં તેઓએ મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગ ભજવ્યો હતો. વર્ષ 1788 સુધી તેઓ સૌથી મુખ્ય સમસ્યા “દાસપ્રથા”ના ઘોર વિરોધી બની ગયા હતા. આ પ્રેરણાત્મક આત્મકથા એ મહાન વિભૂતિના વિવિધ વ્યક્તિત્વનો સાંગોપાંગ પરિચય આપે છે.

ફ્રેન્કલિનને સંગીતનો ખૂબ શોખ હતો. સંગીત સાંભળ્યા વિના તે જીવી શકતો ન હતો. આ કારણોસર, તેણે 1761 માં ગ્લાસ હાર્મોનિકા બનાવી. આ સંગીતનાં સાધનને ભીના હાથથી ઘસવું એ ખૂબ સારો અવાજ ઉત્પન્ન કરે છે. ફ્રેન્ક્લિને આ શોધ વિશે કહ્યું હતું કે મેં અત્યાર સુધી કરેલા તમામ શોધોનો સૌથી વધુ સંતોષ મને ગ્લાસ હાર્મોનિકા બનાવવાનો છે.

અમેરિકાની આઝાદીની મહત્વપૂર્ણ ઘટના ગણાતા 'બોસ્ટન ટી પાર્ટી' અંગે તેમનો મત હતો, 'આ ઘટના ન બની હોવી જોઇએ, તે આપણા વતી કરવામાં આવેલ અમાનવીય કૃત્ય છે અને આપણે તેના માટે ઈસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીને વળતર ચૂકવવું જોઈએ. ' આ સાંભળીને ઘણા અમેરિકન દેશભક્તોને લાગ્યું કે ફ્રેન્કલિન અમેરિકાની સ્વતંત્રતા માટે નહીં પણ બ્રિટન માટે કામ કરી રહી છે.

 22 વર્ષની ઉંમરે, તેણે પહેલી કંપની, પેન્સિલવેનિયા ગેજેટ શરૂ કરી. એટલું જ નહીં, ફિલાડેલ્ફિયામાંથી નીકળતાં એક અખબારના સંપાદક પણ હતા. પેનસલ્વેનીયા યુનિવર્સિટીની સ્થાપનામાં પણ તેમણે મહત્વનું યોગદાન આપ્યું.

 ફ્રેન્કલિન ઘણાં વર્ષોથી બ્રિટીશ હસ્તકની વસાહતમાં પોસ્ટ માસ્ટર પણ હતી. આ કારણોસર, તે અમેરિકાનું પ્રથમ સંદેશાવ્યવહાર નેટવર્ક સ્થાપિત કરવામાં પણ સક્ષમ હતું.

ફ્રેન્કલિન પાસે બે ગુલામો હતા, જેઓ ઘરેલું કામ કરતા. અમેરિકાના કુલીન પરિવારોમાં ગુલામો રાખવાની પ્રથા હતી. ફ્રેન્ક્લિને તેના જીવનના અંતિમ ક્ષણે તેના બંને ગુલામોને મુક્ત કર્યા. એટલું જ નહીં, તેણે તેમના પુત્ર અને પુત્રવધૂની સામે એક શરત પણ મૂકી હતી કે જ્યારે તે તેના ગુલામોને મુક્ત કરશે ત્યારે જ તે તેની સંપત્તિનો હકદાર રહેશે.

બેન્જામિન ફ્રેન્કલિને સૌ પ્રથમ વીજળીના કારણોને ઉજાગર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો.

ફ્રેન્ક્લિને એક એવી પદ્ધતિ પણ વિકસાવી કે જેના દ્વારા વિશાળ ઇમારતો વાદળો દ્વારા પેદા થતી વીજળીથી સુરક્ષિત થઈ શકે.

વિજ્ઞાનના  ક્ષેત્રમાં, ફ્રેન્કલિનને વીજળીની લાકડી, બાયફોકલ ગ્લાસ, ફ્રેન્કલિન સ્ટોવ, કાર ઓડોમીટર અને ગ્લાસ 'આર્મોનિકા' ની શોધનો શ્રેય પણ આપવામાં આવે છે.

અમેરિકન ઇતિહાસના અગ્રણી ક્રાંતિકારીઓમાંના એક બેન્જામિન ફ્રેન્કલિન, રાજકારણી, લેખક, પ્રકાશક, વૈજ્ઞાનિક , શોધક અને મુત્સદ્દી

ફ્રેન્કલિન બીજા કોઈ વૈજ્ઞાનિક  કરતા ઘણા મોટા રાજકીય વૈજ્ઞાનિક અને રાજકારણી હતા. તેમના સૌથી પ્રખ્યાત કાર્યોમાં એક રાષ્ટ્ર તરીકે અમેરિકાના વિચારને મજબૂત ટેકો મળ્યો છે.

તેમને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના સ્થાપક પિતા તરીકેનો દરજ્જો પણ છે.

તેણે બોસ્ટનની એક લેટિન સ્કૂલમાંથી અભ્યાસ શરૂ કર્યો. શીખવાની ઇચ્છા હતી, તેથી તેણે અધ્યયન અધવચ્ચે જ છોડી દીધો અને પિતા સાથે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું.

તેના પિતાની ફેક્ટરીમાં કામ કરવું તેની કાલ્પનિક ફ્લાઇટ્સથી ખસી શક્યું નહીં અને તેણે નાની ઉંમરે જ મોટું વિચારવાનું શરૂ કર્યું. આની સાથે તેણે પોતાને તે કામમાં ધકેલી દીધું.

આ જ ક્રમમાં, તેણે ફક્ત 12 વર્ષની ઉંમરે પોતાના ભાઈ સાથે છાપવાનું શરૂ કર્યું.

બેન્જામિનના પિતા જિઓંગિયા એક મીણબત્તી અને સાબુનો વ્યવસાય ચલાવતા હતા. પિતાને બે પત્ની અને 15 બાળકો હતાં.

આકાશમાં વીજળી પડવાના કારણે અનેક બિલ્ડિંગોને નુકસાન થયું હતું. ફ્રેન્ક્લિને આ શક્તિશાળી વીજળીથી ઇમારતો બનાવવાનો પ્રયોગ શરૂ કર્યો.

વરસાદ પડી રહ્યો હતો, અને આકાશમાં વીજળીનો અદભૂત સંયોગ હતો.

આવી સ્થિતિમાં તેણે રેશમ રૂમાલ અને લાકડાના પટ્ટાથી બનેલા ક્રોસનો ઉપયોગ કરીને પતંગ બનાવ્યો. પતંગના એક છેડે લાકડાની icalભી પટ્ટીમાંથી નીકળેલા લોખંડના તાર બાંધ્યા.

આ પતંગ ઉડાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતા દોરાના એક છેડે રેશમની પટ્ટી બાંધી હતી અને દોરા અને રેશમની પટ્ટીની વચ્ચે લોખંડની ચાવી રાખવામાં આવી હતી.

હવે પતંગ તૈયાર થઈ ગયો હતો અને તે વીજળી અને જોરદાર વરસાદમાં ઉડ્યો હતો.

આ પ્રયોગમાં, વીજળી ટાળવા માટેના તમામ પગલા લેવામાં આવ્યા હતા. જો કે તેમાં જીવનું જોખમ હતું, આકાશમાં વીજળી પડવાથી વ્યક્તિ રાખ થઈ શકે છે. પરંતુ, બધા જોખમોને બાકાત રાખીને, તેણે 1752 એ.ડી. માં પોતાનો પતંગ અને કી ઉપયોગ બતાવ્યો. આ પ્રયોગના તારણોનો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે કહ્યું કે વીજળી ખરેખર કુદરતી ઇલેક્ટ્રિકલ ડિસ્ચાર્જ પ્રક્રિયા છે.

આના દ્વારા, બેન્જામિને વિશાળ ઇમારતોને વીજળીના નુકસાનથી બચાવવા માટે એક અસરકારક માર્ગ બનાવ્યો.

આ પદ્ધતિ કહે છે કે લોખંડની પાતળી લાંબી સળિયા લેવી જોઈએ, જેનો એક છેડો ભીની જમીનથી ત્રણથી ચાર ફૂટ નીચે છે અને બીજો બિલ્ડિંગના ઉચ્ચ ભાગથી છથી સાત ફૂટ હોવો જોઈએ. સળિયાની ટોચની છેડે, પિત્તળની સરેરાશ એક ફૂટ લાંબી પાતળા વાયર બાંધવી જોઈએ. જો બિલ્ડિંગમાં આવી વ્યવસ્થા કરવામાં આવે, તો તે નુકસાનથી બચી શકે છે.

બેન્જામિન લગ્ન પછી ફિલાડેલ્ફિયા સ્થાયી થયા, અને પ્રિંટર સાથે કામ શરૂ કર્યું.

આ પછી, તેમણે સફળતા તરફ આગળ વધવાનું ચાલુ રાખ્યું. તેમણે તમામ ઉતાર-ચઢાવ વચ્ચે પેન્સિલવેનિયામાં પોતાનું પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ સ્થાપિત કર્યું અને 'ધ પેન્સિલવેનિયા ગેઝેટ' પ્રકાશિત કરવાનું શરૂ કર્યું.

બેન્જામિન એ પ્રથમ વૈજ્ઞાનિક હતા જેમણે સમુદ્રની ગતિનો અભ્યાસ કર્યો હતો. તેઓએ સમુદ્રની ઉંડાઈ, તાપમાન, પ્રવાહની ગતિ માપી.

બેન્જામિન ઘણી બધી તેજસ્વી પ્રતિભાથી સમૃદ્ધ હતી. તે ચેઝનું જાણીતું નામ હતું. આને કારણે ફ્રેન્કલિનનું નામ અમેરિકન ચેઝ હોલ ઓફ ફેમમાં સામેલ થયું.

ફ્રેન્કલિને સામાન્ય માણસની જરૂરિયાતોને લગતી ઘણી શોધો કરી અને તેમને ક્યારેય પેટન્ટ આપ્યા નહીં. તેમનો પ્રયાસ હતો કે તેમની આવિષ્કારો દરેક માટે સુલભ બને.

આ સિવાય ફ્રેન્કલિન એક પ્રખ્યાત રાજકારણી પણ હતી. અમેરિકામાં તેમના રાજકારણ દરમિયાન, તેઓ કોંગ્રેસના સભ્ય બનવા, અમેરિકા વતી ફ્રાન્સ અને સ્વીડનમાં કમિશનર બનવા, અમેરિકાના પ્રથમ પોસ્ટ માસ્ટર જનરલ જેવી ઘણી રાજકીય સિદ્ધિઓ હાંસલ કરવામાં સફળ રહ્યા.

1785 સુધી ફ્રાન્સમાં રહ્યા, તેમણે તેમના દેશનું કાર્ય ખૂબ કુશળતા અને બુદ્ધિથી સંભાળ્યું.

યુએસ પરત ફર્યા પછી, બેન્જામિન ફ્રેન્કલિનને જ્યોર્જ વોશિંગ્ટન પછી બીજા સ્થાનનો સન્માન મળ્યો અને તેને 'ફાધર ઓફ અમેરિકા' કેટેગરીમાં શામેલ કરવામાં આવ્યા.

ફ્રેન્ડલીન તદ્દન તરવૈયા હતો, જ્યારે તે લંડનમાં રહેતો હતો અને થેમ્સ નદીના માઇલ્સને આવરી લેતો હતો અને તે પણ તેની પોતાની તરવાની ફિન્સ શોધતો હતો. 1968 માં, ફ્રેન્કલિનને સ્વીમીંગની રમતમાં   હોલ ઓફ ફેમમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા.

ફ્રેન્કલિનને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રથમ પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ બનાવવામાં આવ્યા હતા

17 એપ્રિલ, 1790 ના રોજ ફ્રેન્કલિનનું 84 વર્ષની વયે અવસાન થયું. 20,000 લોકો તે વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કારમાં જોડાયા હતા.