વીર બાળ દિવસ

વીર બાળ દિવસ

26 ડિસેમ્બર

આજે ભારતમાં વીર બાલ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ દિવસનું શીખ ધર્મમાં ઘણુ વિશેષ મહત્વ છે

वीर बाल दिवस

• वीर बाल दिवस प्रतिवर्ष 26 दिसंबर को मनाया जाता है।
• यह उत्सव,  सिक्खों के 10वें गुरु गोविंद सिंह जी के साहिबजादे बाबा फतेह सिंह और जोरावर सिंह की शहादत के सम्मान में मनाया जाता है।
• प्रधानमंत्री मोदी ने 9 जनवरी, 2022 को गुरु गोबिंद सिंह जी के प्रकाश पर्व के दिन घोषणा की थी कि, 26 दिसंबर को "वीर बाल दिवस" ​​​​के रूप में मनाया जाएगा।
• श्री गुरु गोबिंद सिंह के पुत्रों, साहिबजादा, बाबा जोरावर सिंह जी और बाबा फतेह सिंह जी की शहादत की याद में वीर बाल दिवस का आयोजन किया जाता है।

શીખ ધર્મના છેલ્લા અને 10માં ગુરુ ગુરુ ગોવિંદ સિહના પુત્રોના બલિદાનને શ્રદ્ધાંજલી આપવા માટે 26 ડિસેમ્બર, 2022થી ભારતમાં ‘વીર બાળ દિવસ’ની ઉજવણીની શરૂઆત કરવામાં આવી છે

ગુરુ ગોવિંદ સિહે પોતાના ધર્મની રક્ષા માટે મુગલો સાથે લડતી વખતે તેના આખા કુટુંબનું બલિદાન આપ્યું હતું. તેમના બે પુત્રો બાબા અજિતસિંહ અને બાબા જુઝારસિંહે ચામકૌરની લડાઇમાં શહાદત મેળવી હતી. તે જ સમયે, અન્ય બે પુત્રો બાબા જોરાવરસિંહ અને ફતેહસિંહને સરહંડના નવાબે જીવંત દિવાલોમાં ચણી દીધા હતા.

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ વર્ષ 2022થી ભારતમાં 26 ડિસેમ્બરના રોજ ‘વીર બાળ દિવસ’ની ઉજવણી કરવાની શરૂઆત કરી છે.

21 दिसंबर - श्री गुरु गोबिंद सिंह जी ने परिवार सहित श्री आनंद पुर साहिब का किला छोड़ दिया।
22 दिसंबर:-  गुरु साहिब अपने दोनों बड़े पुत्रों सहित चमकौर के मैदान में व गुरु साहिब की माता और दोनों छोटे साहिबजादे अपने रसोइए के घर पहुंचे ।
चमकौर की जंग शुरू और दुश्मनों से जूझते हुए गुरु साहिब के बड़े साहिबजादे श्री अजीत सिंह उम्र महज 17 वर्ष और छोटे साहिबजादे श्री जुझार सिंह उम्र महज 14 वर्ष अपने 11 अन्य साथियों सहित धर्म और देश  की रक्षा के लिए वीरगति को प्राप्त हुए।
23 दिसंबर - गुरु साहिब की माता गुजरी जी और दोनों छोटे साहिबजादो को मोरिंडा के चौधरी गनी खान और मनी खान ने गिरफ्तार कर सरहिंद के नवाब को सौप दिया ताकि वह श्री गुरु गोबिंद सिंह जी से अपना बदला ले सके । गुरु साहिब को अन्य साथियों की बात मानते हुए चमकौर छोड़ना पड़ा।
24 दिसंबर - तीनों को सरहिंद पहुंचाया गया और वहां ठंडे बुर्ज में नजरबंद किया गया।
25 और 26 दिसंबर - छोटे साहिबजादों को नवाब वजीर खान की अदालत में पेश किया गया और उन्हें धर्म परिवर्तन कर मुसलमान बनने के लिए लालच दिया गया।
27 दिसंबर-  साहिबजादा जोरावर सिंह और साहिबजादा फतेह सिंह  को तमाम जुल्म ओ जबर उपरांत जिंदा दीवार में चिन ने के बाद जिबह (गला रेत) कर शहीद कर किया गया जिसकी खबर सुनते ही माता गुजरीने अपने प्राण  त्याग दिए।
इस बलिदानी कथा को  अन्य लोगों को भी बतायें ताकि लोगों को धर्म  रक्षा के लिए पूरा परिवार वार देने वाले श्री गुरुगोबिंद सिंह जी के जीवन से प्रेरणा मिल सके ।

વર્ષ 1704નો ડિસેમ્બરનો મહિના હતો. 20 ડિસેમ્બરે કડકડતી ઠંડીમાં મુઘલ સેનાએ આનંદપુર સાહિબ કિલ્લા પર અચાનક હુમલો કર્યો. ગુરુ ગોવિંદ સિંહ તેમને પાઠ ભણાવવા માંગતા હતા, પરંતુ તેમના સૈન્યદળે સમયની નાંડ પારખીને તે સ્થળ છોડી દેવાનું યોગ્ય માન્યું. ગુરુ ગોવિંદ સિંહે સમગ્ર પરિવાર સાથે આનંદપુર કિલ્લો છોડી દીધો. સરસા નદીમાં પાણીનું વહેણ વધારે હોવાથી ગુરુ ગોવિંદ સિંહનો પરિવાર નદી પાર કરતી વખતે અલગ થઈ ગયો. ગુરુ ગોવિંદની સાથે, તેમના બે મોટા રાજકુમાર – બાબા અજીત સિંહ અને બાબા જુઝાર સિંહ ચમકૌર પહોંચ્યા. જ્યારે ત્યાં, તેમની માતા ગુજરી બે નાના પૌત્રો- બાબા જોરાવર સિંહ અને બાબા ફતેહ સિંહ સાથે રહી ગયા. તેમની સાથે ગુરુ સાહેબના સેવક ગંગુ પણ હતા.

ગંગુ માતા ગુજરીને તેના બે પૌત્રો સાથે તેના ઘરે લાવ્યો. એવું કહેવાય છે કે માતા ગુજરી પાસે સોનાના સિક્કા જોઈને ગંગુના મનમાં લાલચ જાગી અને ઈનામ મેળવવાની લાલસામાં તેણે કોટવાલને માતા ગુજરી વિશે જાણ કરી. માતા ગુજરીની તેમના બે નાના પૌત્રો સાથે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. તેને સરહંદના નવાબ વઝીર ખાન સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવ્યા. વઝીરે બાબા જોરાવર સિંહ અને બાબા ફતેહ સિંહને ઈસ્લામ સ્વીકારવા જણાવ્યું. જો કે બંને રાજકુમારોએ ધર્મ પરિવર્તન કરવાનો ઇનકાર કર્યો. આથી નવાબે 26 ડિસેમ્બર, 1704ના રોજ બંને રાજકુમારોને દિવાલમાં જીવતા ચણી દીધા, જ્યારે માતા ગુજરીને સરહિંદના કિલ્લામાંથી ધક્કો દઇને મારી નાખવામાં આવ્યા હતા. ગુરુ ગોવિંદ સિંહના પરિવારની આ મહાન શહાદતને આજે પણ ઈતિહાસની તવારીખોમાં સૌથી મોટા બલિદાન માનવામાં આવે છે.,

• पंजाब में सिखों के नेता गुरु गोबिंद सिंह के चार बेटे थे। उन्हें चार साहिबजादे खालसा कहा जाता था।
• गुरु गोबिंद सिंह ने 1699 में खालसा पंथ की स्थापना की।
• इसकी स्थापना, सिखों को उनके धर्म के आधार पर भेदभाव की समाप्ति के उद्देश्य से की गई थी।
• गुरु गोबिंद सिंह की तीन पत्नियों से चार बेटे थे: अजीत, जुझार, जोरावर और फतेह, जो सभी खालसा का हिस्सा थे। उन चारों को 19 साल की उम्र से पहले ही मुगल सेना ने मार डाला था।

• साहिबज़ादे ज़ोरावर सिंह और फ़तेह सिंह सिख धर्म के दो सबसे प्रसिद्ध शहीद हैं।
• बादशाह औरंगजेब के निर्देश पर सन 1704ई में मुगल सेना ने आनंदपुर साहिब को घेर लिया।
• इस घटना में गुरु गोबिंद सिंह के दो पुत्रों को कैद कर लिया गया।
• और उनके सामने यह शर्त रखी गई कि यदि वे इस्लाम कबूल कर लेते हैं तो उन्हें नहीं मारा जाएगा।
• धर्मान्तरण के इस प्रस्ताव को अस्वीकार करने के बाद दोनों साहिबजादों को मौत की सजा दी गई और ईंट की दीवार में जिंदा चुनवा दिया गया।
• इन दोनों शहीदों ने धर्मान्तरण की बजाय मौत को गले लगा लिया।

ભારતીય તટરક્ષક દિવસ (Indian Coast Guard Day)

 ભારતીય તટરક્ષક દિવસ 

Indian Coast Guard Day

1 ફેબ્રુઆરી

સ્થપના: 1 ફેબ્રુઆરી 1977

મુખ્યાલય: નવી દિલ્હી

ધ્યેય વાક્ય (સૂત્ર): वयम् रक्षामः ( We Protect)

કાર્ય: ભારતીય દરીયાઇ સીમાની રક્ષા કરવી

લોગો

ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડ ભારતમાં લગભગ સાત હજાર પાંચસો કિલોમીટરની દરિયાઈ સરહદોની સુરક્ષા અને રાહત અને બચાવ કાર્ય માટે જવાબદાર છે. ભારતની સમુદ્ર સીમાઓની રક્ષા કરનાર કોસ્ટ ગાર્ડ જવાનોને કારણે આજે આપણે સુરક્ષિત છીએ એવા ભારતીય તટરક્ષક દળનો આજે સ્થાપના દિવસ છે. 01 ફેબ્રુઆરી 1977ના રોજ ભારતમાં દરિયામાં ભારતના રાષ્ટ્રીય અધિકારક્ષેત્રની અંદર એક નવી સેવા તરીકે કોસ્ટ ગાર્ડનો ઉદભવ થયો, જે રાષ્ટ્રીય કાયદાનો અમલ કરવા અને જીવન અને સંપત્તિની સલામતીને સુનિશ્ચિત કરે છે.  એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે નૌકાદળની સ્થાપના કરવી જોઈએ. તેના યુદ્ધ સમયના કાર્યોને બાજુ પર રાખો અને કાયદાના અમલીકરણની જવાબદારી માટે એક અલગ સેવા ઉભી કરવી જોઈએ, જે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકા, યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ વગેરે જેવા સંપૂર્ણ સજ્જ અને વિકસિત રાષ્ટ્રના કોસ્ટ ગાર્ડ પર આધારિત હતી. આથી ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડનું ઔપચારિક ઉદ્ઘાટન 18 ઓગસ્ટ 1978ના રોજ કોસ્ટ ગાર્ડ એક્ટ, 1978 હેઠળ ભારતની સંસદ દ્વારા સંઘના સ્વતંત્ર સશસ્ત્ર દળ તરીકે કરવામાં આવ્યું હતું.

ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડનું કાર્ય નીચે મુજબ છે -ખનીજ તેલ, માછલી અને ખનિજક્ષેત્ર સહિત આપણા સમુદ્રો અને સમુદ્ર તટોનું રક્ષણ કરવુ, મુશ્કેલીમાં નાવિકોને મદદ કરવી,  દરિયાઇ જીવન અને સંપત્તિનું રક્ષણ કરવું: સમુદ્ર, શિપિંગ, અનધિકૃત માછીમારી, દાણચોરી અને નાર્કોટિક્સ સંબંધિત દરિયાઇ કાયદાઓનો અમલ કરવો, દરિયાઇ પર્યાવરણ અને ઇકોલોજીની જાળવણી અને દુર્લભ પ્રજાતિઓનું રક્ષણ કરવું, વૈજ્ઞાનિક ડેટા એકત્ર કરવો અને યુદ્ધ દરમિયાન નૌકાદળને મદદ કરવી.

ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડનું મુખ્યાલય નવી દિલ્હીમાં આવેલું છે. તે પાંચ ક્ષેત્રોમાં વહેંચાયેલું છે: (1)પશ્ચિમ ઝોન - પ્રાદેશિક મુખ્યાલય: મુંબઈ (2) પૂર્વીય ક્ષેત્ર - પ્રાદેશિક મુખ્યાલય : ચેન્નાઈ (3) ઉત્તર પૂર્વીય ક્ષેત્ર - પ્રાદેશિક મુખ્યાલય : કોલકાતા (4) આંદામાન અને નિકોબાર પ્રદેશ - પ્રાદેશિક મુખ્ય મથક: પોર્ટ બ્લેર (5)ઉત્તર પશ્ચિમ ક્ષેત્ર - પ્રાદેશિક મુખ્ય મથક: ગાંધીનગર, (ગુજરાત)

ભારતીય તટ રક્ષક દળ એ વિશ્વનુ ચોથા નંબરનું સૌથી મોટુ તટ રક્ષક દળ છે. ભારતીય તટ રક્ષક દળના હાલના મહાનિયામક જનરલ વિરેન્દ્રસિંહ પઠાનિયા અને ઉપનિયામક વી.એસ.આર મુરથી છે. ભારતીય તટરક્ષક દળ પાસે હાલમા 20000થી વધુ સૈનિકો, 157 જહાજ (જેમા સમુદ્ર, સમર્થ સંકલ્પ, સમર, વિક્રમ..વગેરે ) અને 67 એરક્રાફ્ટ (ધ્રુવ અને ચેતક જેવા હેલિકોપ્ટર, ડોર્નિયર જેવા વિમાન), 18 હોવરક્રાફ્ટ ભારતીય તટરક્ષક દળ પાસે છે. 

                               ઓફિસિયલ વેસાઇટ: http://www.indiancoastguard.gov.in

National Girl Child Day

 

National Girl Child Day

24 ડિસેમ્બર

દર વર્ષે 24 ડિસેમ્બરના રોજ National Girl Child Dayની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.

આ દિવસની ઉજવણી પાછળનો હેતુ બાળકી(છોકરીઓ)ના અધિકારો, શિક્ષણનું મહત્વ, યોગ્ય પોષણ અને આરોગ્ય જેવા અનેક વિષયો પર જાગૃતિ લાવવાનો છે.

To save a girl is to save generations

                                  - Gordon B. Hinckley.

છોકરીને બચાવવી એ પેઢીઓને બચાવવી છે- ગોર્ડન બી. હિંકલી.

 પરંતુ શું આપણે ખરેખર તેનો અર્થ સમજીએ છીએ? 

શું આપણે આપણી માતા, બહેન, પત્ની અને પુત્રીને પ્રેમ અને સન્માન કરીએ છીએ? 

એના વિશે વિચારો! (Think about it!)

2008માં મહિલા અને બાળ મંત્રાલય ( Ministry of Women and Child Development) દ્વારા આપણા સમાજમાં અનેક સ્તરે છોકરીઓ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતી અસમાનતાઓને ઉજાગર કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે રાષ્ટ્રીય બાલિકા દિવસની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી.

દીકરીઓ જન્મે  તે પહેલા જ તેની બાળહત્યા કરી દેવામા આવતી હતી, અથવા જન્મે કે તરત તેને દુધપિતી કરી દેવમા આવતી કે બાળલગ્નની આગમાં ધકેલી દેવમા આવતી હતી, . ખાસ કરીને ગ્રામીણ સમુદાયોમાં આ કિસ્સો હતો જ્યારે છોકરીઓને નાની ઉંમરે લગ્ન કરવાની ફરજ પાડવામાં આવતી હતી

દેશ આઝાદ થયો ત્યારથી ભારત સરકાર દીકરીઓ અને દિકરાઓ વચ્ચેના ભેદભાવ સામે તેમના પર થતા અત્યાચારો સામે પ્રયાસ કરી રહી છે.

છોકરીઓની સ્થિતિ સુધારવા માટે ભારત સરકારે વર્ષોથી ઘણા પગલાં લીધાં છે જેમ કે સેવ ધ ગર્લ ચાઈલ્ડ(Save the Girl Child), બેટી બચાવો બેટી પઢાવો, છોકરીઓ માટે મફત શિક્ષણ,  સબસિડીયુક્ત શિક્ષણ, કોલેજો અને યુનિવર્સિટીઓમાં મહિલાઓ માટે આરક્ષણ

Theme of National Girl Child Day

2022:

2021: ‘Digital Generation, Our Generation

2020:         My voice, our common future.

24 જાન્યુઆરીએ આ મહત્વપૂર્ણ દિવસ ઉજવવાનું  કારણ છે, જે દેશની દીકરીઓને સશક્ત બનાવવાની જરૂરિયાત વિશે જાગૃતિ લાવવાનું છે. આ કારણ ભારતની પ્રથમ મહિલા પીએમ ઈન્દિરા ગાંધી સાથે જોડાયેલું છે. 1966માં જ્યારે ઈન્દિરા ગાંધીએ શપથ લીધા ત્યારે તેઓ ભારતના પ્રથમ મહિલા વડા પ્રધાન બન્યા હતા. 24મી જાન્યુઆરી એ ભારતીય ઈતિહાસ, મહિલા સશક્તિકરણ અને લિંગ સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મહત્વપૂર્ણ તારીખ છે.

11 ઓક્ટોબરને ઈન્ટરનેશનલ ડે ઓફ ગર્લ ચાઈલ્ડ (International Day of Girl Child) તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.

રાષ્ટ્રીય બાલિકા દિવસ માટેના નિર્દેશો:

-પરિવાર અને સમુદાયમાં છોકરીના જન્મની ઉજવણી કરવી

- દીકરીઓ પર ગર્વ કરો અને ‘બોજ’ અને ‘પરાયા ધન’ની માનસિકતાનો વિરોધ કરો.

-છોકરાઓ અને છોકરીઓ વચ્ચે સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપવાના માર્ગો શોધો.

- શાળાઓમાં બાળકીનો સુરક્ષિત પ્રવેશ અને જાળવણી.

- લિંગ સ્ટીરિયોટાઇપ્સ અને ભૂમિકાઓને પડકારવા માટે પુરુષો અને છોકરાઓને જોડો.

- સમાજના સમાન સભ્યો તરીકે મહિલાઓ અને છોકરીઓને સન્માન આપવા માટે તમારી દિકરીઓને શિક્ષિત અને સંવેદનશીલ બનાવો.

- લિંગ નિર્ધારણ પરીક્ષણની કોઈપણ ઘટનાની જાણ કરો

- મહિલાઓ અને છોકરીઓ માટે પડોશને સુરક્ષિત અને હિંસા-મુક્ત બનાવવાનો પ્રયત્ન કરો.

-પરિવાર અને સમુદાયમાં દહેજ અને બાળ લગ્નનો વિરોધ કરો.

-સાદા લગ્નની હિમાયત કરો.

- મિલકતની માલિકી અને વારસો મેળવવાના મહિલાઓના અધિકારને સમર્થન આપો.

- મહિલાઓને બહાર જવા, ઉચ્ચ અભ્યાસ કરવા, કામ કરવા, વ્યવસાય કરવા, જાહેર જગ્યાઓ મુક્તપણે ઍક્સેસ કરવા વગેરે માટે પ્રોત્સાહિત કરો.

-તેની ભાષાનું ધ્યાન રાખો અને મહિલાઓ અને છોકરીઓ પ્રત્યે સંવેદનશીલ બનો.

National Girl Child Day : Quotes

“Though she be but little, she is fierce”

                                      – William Shakespeare

“If you want something said, ask a man; if you want something done, ask a woman.” 

                                                                                – Margaret Thatcher

“The world needs strong women. Women who will lift and build others, who will love and be loved. Women who live bravely, both tender and fierce. Women of indomitable will.”

                                                                                            -Amy Tenny

“To all the little girls who are watching this, never doubt that you are valuable and powerful, and deserving of every chance and opportunity in the world to pursue and achieve your own dreams.”  

                                                                                                – Hillary Clinton

“When girls are educated, their countries become stronger and more prosperous.”

                                                                                            -Michelle Obama  

No one can make you feel inferior without your consent.”

                                                                         -Eleanor Roosevelt

“Be that strong girl that everyone knew would make it through the worst, be that fearless girl, the one who would dare to do anything, be that independent girl who didn’t need a man; be that girl who never backed down.” 

                                                                                               - Taylor Swift

“We cannot all succeed when half of us are held back. We call upon our sisters around the world to be brave – to embrace the strength within themselves and realize their full potential.” – Malala Yousafzai

“She makes the day brighter. She leaves a little sparkle wherever she goes.” – Kate Spade

“‘What if I fall?’ ‘Oh, but my darling, what if you fly?’” – Erin Hanson

“Who runs the world? Girls.” – Beyoncé

“A girl should be two things: who and what she wants.” -Coco Chanel

National Girl Child Day : Slogans

Without her, there is no tomorrow.

GIRL means Gift In Real Life.

Empower the girl child. Empower the nation.

An educated woman has the power to educate the whole family.

Empower girls for a brighter tomorrow.

A girl child brings joy, she is no less than a boy.

She can make hearts melt and she can also rule the world. Save Girl Child!

રાષ્ટ્રીય ખેલ દિવસ (National Sport Day)

 રાષ્ટ્રીય ખેલ દિવસ (National Sport Day)

29 ઓગસ્ટ

આજનો આ દિવસ આપણા એ યુવાન ખેલાડીઓને શુભેચ્છા પાઠવવાનો છે, જે નિરંતર દુનિયાના મંચ પર તિરંગાના માનને નવી ઊંચાઈ આપી રહ્યા છે. બેડમિન્ટન હોય, ટેનિસ હોય, એથ્લેટીક્સ હોય, બોક્સિંગ હોય, કુસ્તી હોય, હોકી, કબડ્ડી, ક્રિકેત કે અન્ય બીજી કોઈ રમત હોય, આપણા ખેલાડીઓ આપણી આશાઓ અને આકાંક્ષાઓને નવી પાંખ આપી રહ્યા છે. તેમના જીતેલા મેડલ, તેમના તપ અને તપસ્યાનું પરિણામ તો છે જ, સાથે જ આ નવા ભારતના નવા જોશ અને નવા આત્મવિશ્વાસનો માપદંડ પણ છે. 

રાષ્ટ્રીય ખેલ દિવસ તરીકે ઓળખાતો નેશનલ સ્પોર્ટ્સ ડે દર વર્ષે 29 ઓગસ્ટના રોજ ભારતીય હોકીના લેજન્ડ મેજર ધ્યાનચંદસિંહની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે

29ઓગસ્ટ હોકીના જાદુગર તરીકે ઓળખાતા મેજર ધ્યાનચંદનો જન્મ દિવસ. આઝાદી પહેલા ઓલિમ્પિકમાં એકલા હાથે 3-3 વખત ગોલ્ડ મેડલ અપાવી ધ્યાનચંદે દેશનો ડંકો વગાડ્યો હતો. આવડી મોટી સિધ્ધિને કારણે તેમના જન્મ દિવસને રાષ્ટ્રીય ખેલ દિવસ તરીકે જાહેર કરાયો છે.

હિટલર જેવા નેતા પણ ધ્યાનચંદની રમતથી અચંબિત થઇ ગયા હતા. જેને પગલે તેણે નોકરી સહિતની અનેક ઓફરો કરી હતી, પરંતુ ધ્યાનચંદે દેશને વફાદાર રહી હિટલરની ઓફરોને ઠુકરાવી દીધી હતી. 

 ભારત સરકારે સૌપ્રથમ 2012માં આ દિવસને ‘રાષ્ટ્રીય ખેલ દિવસ’ તરીકે ઉજવવાનો વિચાર વ્યક્ત કર્યો હતો. ત્યારથી આ દિવસ દેશના ઉત્સાહી ખેલચાહકો માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહ્યો છે.

ભારતને ગૌરવ અપાવનારા ખેલાડીઓને આ દિવસે રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા રાષ્ટ્રપતિ ભવન ખાતે અર્જુન એવોર્ડ, દ્રોણાચાર્ય એવોર્ડ અને મેજર ધ્યાનચંદ ખેલરત્ન એવોર્ડથી નવાજવામાં આવે છે

વર્ષ 2020માં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ રાષ્ટ્રીય ખેલ દિવસ પર દિલ્હીના ઇન્દિરા ગાંધી સ્ટેડિયમમાં  'ફિટ ઇન્ડિયા અભિયાન'ની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી આ અભિયાનનો ઉદેશ લોકોને સ્વસ્થ રાખવાનો છે.

જેમ ક્રીકેટમાં સર ડોન બ્રેડમેન અને ફૂટબોલમાં પેલેનું સ્‍થાન છે, તેમ હોકીમાં મેજર ધ્‍યાનચંદનો જોટો જડવો મુશ્કેલ છે. છેલ્‍લા ૭પ વર્ષ થવા છતાં ભારતમાં તો નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ધ્‍યાનચંદ જેવો કોઇ અન્‍ય ખેલાડી મળેલ નથી.

હોકીના જાદુગર મેજર ધ્‍વાનચંદનો જન્‍મ 29 ઓગસ્ટ 1905ના રોજ ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગ ખાતે એક લશ્કરના સુબેદારના ઘરે થયો હતો. પિતાના પગલે માત્ર 16 વર્ષની ઉંમરે ધ્‍યનચંદે પણ 1922માં લશ્કરમાં નોકરી સ્વીકારી.

14 પંજાબ રેજીમેન્ટમાં સિપાહી તરીકે ફરજ બજાવતો આ યુવાન હોકીની રમતમાં મહારથ ધરાવતો હતો.બ્રાહ્મણ રેજીમેન્ટના સુબેદાર મેજર ભોલે તિવારી પણ આ યુવાનની પ્રતિભાથી આકર્ષાયા અને બસ અહીંથી શરૂ થઇ હોકીના જાદુગરની ગોલ યાત્રા.

 તેમણે ખુબ ઝડપથી બોલ ડીબલીંગની ટેક્નીક શીખી લીધી હતી અને એ જ ટેક્નીકની ખુબીના કારણે તેઓ આગળ જઈને ભારતીય હોકી ટીમના કેપ્ટન પણ બન્યા. 

 તેઓ મેદાનમાં ઉતરતા હતા તો જાણે બૉલ તેની હૉકી સ્ટીક સાથે ચોંટી જતો હતો. તેમની આગેવાનીમાં ભારત 3 ગોલ્ડ મેડલ જીત્યું છે.

ધ્યાનસિંહ આવી રીતે બન્યા ધ્યાનચંદ

માત્ર 16 વર્ષની ઉંમરમાં ભારતીય સેનામાં ભરતી થનારા ધ્યાનચંદનું સાચું નામ ધ્યાનસિંહ હતું. તેઓ પોતાની રમતને સુધારવા માટે પ્રેક્ટિસનો સમય કાઢતા રહેતા હતા. ત્યાં સુધી કે તે ચંદ્રના પ્રકાશમાં પણ પ્રેક્ટિસ કરતા હતા. જે જોઈને તેમા મિત્રોએ તેમના નામની સાથે ચાંદ ઉમેરી દીધું. જે પછીથી ચંદ થઈ ગયું.

તેમણે ખુબ ઝડપથી બોલ ડીબલીંગની ટેક્નીક શીખી લીધી હતી અને એ જ ટેક્નીકની ખુબીના કારણે તેઓ આગળ જઈને ભારતીય હોકી ટીમના કેપ્ટન પણ બન્યા

ઓલમ્પિકમાં હોકી 1908થી યોજાય છે પરંતુ તે સમયે હોકીમાં ભારતીય ટીમનું કોઇ અસ્તિત્વ ના હતું. દર ઓલમ્પિક્માં ગ્રેટ બ્રિટનાની ટીમ હોકીમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતતી. 1928માં ભારતની હોકી ટીમે પ્રથમવાર એમ્સટર્ડમમાં ભાગ લીધો અને પ્રથમ વારમા જ ધ્યાનચંદના કારણે ભારતે ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો, આ મેચમાં સૌથી હાઇએસ્ટ 14 ગોલ ધ્યાનચંદના હતા.  ત્યાર બાદ ભારતે ગોલ્ડ મેડલ જીતવામાં હેટ્રીક લગાવી.

તેમણે સતત 3 ઓલમ્પિક (1928 એમ્સટર્ડમ, 1932 લોસ એન્જલસ અને 1936 બર્લિન)માં ભારતને હોકીનું સુવર્ણ પદક અપાવ્યું હતું

વર્ષ 1928:

1928 માં પ્રથમ વખત ઓલિમ્પિક (Olympic) રમવા ગયેલા ધ્યાનચંદે આ સમગ્ર ટુર્નામેન્ટમાં પોતાની હોકીનો એવો જાદુ બતાવ્યો હતો કે, મેદાન પર તેને જોયા બાદ જ વિરોધી ટીમો ડરવા લાગી હતી. 1928 માં નેધરલેન્ડમાં રમાયેલી ઓલિમ્પિકમાં ધ્યાનચંદે 5 મેચમાં 14 ગોલ કર્યા અને ભારત માટે ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો. આ જીત બાદ હજારો લોકોએ બોમ્બે હાર્બરમાં ટીમનું ઉષ્માભર્યું સ્વાગત કર્યું.

વર્ષ 1932:

ધ્યાનચંદને 1928 ના કરિશ્માનું પુનરાવર્તન કરવામાં કોઈ સમસ્યા નહોતી. ભારતે લોસ એન્જલસમાં 1932 ઓલિમ્પિકમાં જાપાન સામે 11-1 થી પ્રથમ મેચ જીતી હતી. એટલું જ નહીં, આ ટુર્નામેન્ટની ફાઇનલમાં ભારતે યુએસએને 24-1 થી હરાવીને વર્લ્ડ રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો, જે બાદમાં વર્ષ 2003 માં તૂટી ગયો હતો. આ ઓલિમ્પિકમાં ભારત ફરી એકવાર ગોલ્ડ મેડલ (Gold Medal) વિજેતા બન્યું.

વર્ષ 1936:

અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી (Aligarh Muslim University)માં અભ્યાસ કરનારા ધ્યાનચંદ માટે આ ઓલિમ્પિક સૌથી યાદગાર બની રહ્યું હતું. ધ્યાનચંદની કેપ્ટનશીપ હેઠળ બર્લિન પહોંચેલી ભારતીય ટીમ પાસેથી ફરી એકવાર ગોલ્ડ મેડલની અપેક્ષા રાખવામાં આવી હતી. ભારતીય ટીમ આ ટુર્નામેન્ટમાં પણ અપેક્ષાઓ પર ખરી ઉતરી અને વિરોધી ટીમોને હરાવીને ફાઇનલમાં પહોંચી. ફાઇનલમાં ભારતને જર્મની તરફથી જર્મન ચાન્સેલર એડોલ્ફ હિટલરની ટીમનો સામનો કરવાનો હતો.

આ મેચ જોવા માટે ખુદ હિટલર પણ પહોંચી ગયો હતો. પરંતુ હિટલર (Hitler)ની હાજરી અથવા ગેરહાજરી ભારતીય ટીમ અથવા ધ્યાનચંદના પ્રદર્શનને અસર કરતી ન હતી. જોકે આ મેચ પહેલા ભારતીય ટીમ ટેન્શનમાં હતી કારણ કે, અગાઉની મેચમાં ભારતીય ટીમને જર્મની સામે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. પરંતુ મેદાનમાં ઉતર્યા પછી, તે તણાવ જાતે જ ગયો.

જર્મનીએ મેચના પહેલા હાફમાં ભારતને એક પણ ગોલ કરવા દીધો ન હતો. આ પછી, બીજા હાફમાં, ભારતીય ટીમે એક પછી એક ગોલ કરવાનું શરૂ કર્યું. જર્મનીએ બીજા હાફમાં પણ એક ગોલ (Goal) ફટકાર્યો હતો, જે આ ઓલિમ્પિકમાં ભારત સામે એક માત્ર ગોલ હતો. હિટલર મેચ પૂરી થતા પહેલા સ્ટેડિયમ છોડી ગયો કારણ કે તે પોતાની ટીમને હારતો જોવા માંગતો ન હતો. એટલું જ નહીં, આ મેચ દરમિયાન હિટલરે મેજર ધ્યાનચંદની હોકી સ્ટિક પણ તપાસવા માટે કહ્યું હતું.

 મેચ પૂરી થયા પછી હિટલરે જર્મન લશ્કરમાં ફિલ્ડ માર્શલ તરીકે જોડાવવાનો ધ્યાનચંદ સમક્ષ પ્રસ્તાવ મૂક્યો. જો કે ધ્યાનચંદે દેશપ્રેમ દર્શાવતા નમ્રતાપૂર્વક તે પ્રસ્તાવને ફગાવી દિધો.

વર્ષ 1948:

મેજર ધ્યાનચંદે તેમની છેલ્લી મેચ વર્ષ 1948 માં રમી હતી અને તેમના સમગ્ર કાર્યકાળમાં 400 થી વધુ ગોલ કર્યા હતા. જે એક રેકોર્ડ છે. અત્યાર સુધીમા હોકીમાં ધ્યાનચંદ જેવો કોઇ ખેલાડી થયો નથી.

• ધ્યાનચંદે ત્રણ ઓલમ્પીક ગેમ્સમાં ભારતનું પ્રતિનીધીત્વ કર્યુ હતુ.
• બીજા વિશ્વ યુદ્ધ પહેલા, વર્ષ 1928માં ધ્યાનચંદે ભારતનો પહેલો 
• ઓલમ્પીક ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો.
• તેઓએ ભારત માટે અન્ય બે ગોલ્ડ મેડલ વર્ષ 1932 અને 
• 1936ની ઓલમ્પીક ગેમ્સમાં જીત્યા હતા.
• વર્ષ 1936ની બર્લિન ઓલમ્પીક ગેમ્સમાં ધ્યાનચંદે જર્મન
•  તાનાશાહ એડોલ્ફ હિટલરને સલામી આપવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો.
• હોલેન્ડમાં રમાઈ રહેલી મેચ દરમીયાન તેમની હોકી સ્ટીકમાં 
• ચુંબક રાખવામાં આવ્યુ છે કે કેમ તે જોવા માટે તેમની 
• હોકી સ્ટીકને તોડવામાં આવી હતી.
• વર્ષ 1956માં ધ્યાનચંદને પદ્મ ભૂષણના ખીતાબથી નવાજવામાં 
• આવ્યા હતા.
• આ દિવસે રમતવીરો અને તેમના કોચને ‘રાજીવ ગાંધી ખેલરત્ન’,
•  ‘અર્જૂન’, ‘ધ્યાનચંદ’ અને ‘દ્રોણાચાર્ય’ એવોર્ડથી નવાજવામાં 
• આવે છે (નોંધ: રાજીવ ગાંંધી ખેલરત્ન એવોર્ડનું નામ 2021થી 
• "મેજર ધ્યાનચંદ ખેલરત્ન એવોર્ડ રાખવામાં આવ્યું છે.)
• 
  
• તેમણે પોતાની અંતિમ ઓલમ્પિક (બર્લિન 1936)માં કુલ 13 ગોલ
•  કર્યા હતા. એ જ રીતે એમ્સ્ટર્ડમ, લોસ એન્જલિસ અને બર્લિન
•  ઓલમ્પિકમાં મળીને તેમણે કુલ 39 ગોલ કર્યા જે તેમની 
• બાદશાહત દર્શાવે છે. 
• 
  
•  ધ્યાનચંદે પોતાની કારકિર્દીમાં 400 થી વધુ ગોલ કર્યા હતા
• 
  

• હૉકીના જાદૂગર કહેવાયા

  ધ્યાનચંદે ખેલ પર એવી પકડ બનાવી હતી કે એકવાર જો બૉલ તેમની પાસે આવતો હતો

• તો તે પછી વિરોધીઓ સુધી નહોતા જવા દેતા. 1928ના ઓલંપિકમમાં તેણે કુલ 14 ગોલ

• કરીને ટીમને ગોલ્ડ મેડલ અપાવ્યો હતો. તેમના આ પ્રદર્શન બાદ એક સ્થાનિક પત્રકારે

• તેમને હૉકીના જાદૂગર તરીકે નવાજ્યા હતા.

• 
  

1948માં તેમણે હોકીમાંથી નિવત્તિ સ્વીકારી. નિવૃત્ત થયા પછી ધ્યાનચંદે પટીયાલા ખાતેના નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સ્પોર્ટમાંથી કોચીંગમાં ડિપ્લોમા કર્યો. જો કે હોકીની રમતને સમર્પિત આ ખેલાડી કોચીંગમાં નિષ્ફળ નીવડ્યા.

1956માં ધ્યાનચંદ લશ્કરમાંથી નિવૃત્ત થયા. તે વખતે તેઓ મેજર હતા. ભારત સરકારે તેમનું દેશના ત્રીજા ક્રમના શ્રેષ્ઠ નાગરિક સન્માન પદ્મભૂષણથી નવાજ્યા છે. 

 આ મહાન ખેલાડીનું 1979ની ત્રીજી ડિસેમ્બરેના રોજ 74 વર્ષની ઉંમરે લીવરના કેન્સરની બીમારીના કારણે અવશાન થયુ હતું.. 

ઝાંસી હિરોઝ ગ્રાઉન્ડમાં તેમના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યાં હતા. 

ઝાંસીની સિપરી હિલ પર હોકીની સ્ટીક સાથે ધ્યાનચંદનું સ્મારક બનાવવામાં આવ્યું છે.

તેમના મૃત્યુના એક વર્ષ પછી ભારતીય ટપાલ વિભાગે તેમની સ્મૃતિમાં એક ટપાલ ટીકીટ બહાર પાડી. 

નવી દિલ્હી ખાતે ધ્યાનચંદ નેશનલ સ્ટેડીયમ બનાવવામાં આવ્યું.

પોતાની હોકીના 25 વર્ષની કેરિયરમાં ધ્યાનચંદે 1000જેટલા ગોલ કર્યા છે જેમાં 400થી વધુ ગોલ ઓલમ્પિકમાં કરેલ છે.

મને આગળ વધારવાની જવાબદારી દેશની નથી, મારી જવાબદારી છે કે હું દેશને આગળ વધારું: ભારતના હોકીવીરે હિટલરને રોકડું પરખાવેલું

- ધ્યાનચંદે 12 ગોલ ફટકાર્યા તો સહગલે ખુશ થઈને 14 ગીત ગાયા

- બ્રેડમેને કહેલું, બેટ્સમેન જેમ રન બનાવે તેમ ધ્યાનચંદ ગોલ ફટકારે છે

2021માં ટોક્યો ખાતે આયોજિત ઓલમ્પિકમાં ભારતીય ખેલાડીઓએ મેળવેલ મેડલ

ટોક્યો ઓલમ્પિક્માં મેડલ જીતનાર દેશોમા ભારતનો ક્રમ 48મો છે.

ભાલા ફેંકમાં ખેલાડી નીરજ ચોપડા ભારત માટે એથલિટ્સ ઈતિહાસનો પ્રથમ ઓલિમ્પિકમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતાડનાર છે. આ રમતમાં તેણે 87.58મીટર દૂર ભાલો નાખી ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો. સૌથી દૂર ભાલો ફેંકનાર તે વિશ્વનો ચોથા નંંબરનો ખેલાડી બન્યો છે.  પુણેના છાવણી ખાતે આવેલા આર્મી સ્પોર્ટ્સ ઈન્સ્ટીટ્યુટના એથલેટિક્સનું નામ નીરજ ચોપરા રખાશે.

• વિવિધ રમતો અને તેના ખેલાડીઓની સંખ્યા
• 
  
  
  
  
  નેશનલ સ્પોર્ટ એવોર્ડ દર વર્ષે રાષ્ટ્રપતિ ભવન ખાતે રાષ્ટ્રપતિના
•  હસ્તે 29 ઓગસ્ટના દિવસે આપવામાં આવે છે.
•  ખેલ પુરસ્કારોની ઇનામી રકમમાં આ વર્ષે નોંધપાત્ર વધારો કરવામાં આવ્યો છે. ખેલ રત્નમાં 
• હવે 25 લાખ રૂપિયાનું ઇનામ છે, જે અગાઉના સાડા સાત લાખ કરતા ઘણું વધારે છે. 
• અર્જુન પુરસ્કારની ઇનામની રકમ 5 લાખથી વધારીને 15 લાખ કરવામાં આવી છે. 
• અગાઉ દ્રોણાચાર્ય (આજીવન) પુરસ્કાર વિજેતાઓને 5 લાખ રૂપિયા આપવામાં આવ્યા હતા 
• જે વધારીને 15 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવ્યા છે. દ્રોણાચાર્ય (નિયમિત) એવોર્ડ મેળવનાર
•  દરેક કોચને 5 લાખને બદલે 10 લાખ રૂપિયા મળે છે.
• Common wealth Games - 2022
• 2022માં બર્મિંગહામ ખાતે આયોજિત કોમન વેલ્થગેમમાં ભારતીય ખેલાડીઓએ 
• સારુ પ્રદર્શન કરી દેશનું નામ રોશન કરેલ છે. ભારતે 22 ગોલ્ડ મેડલ, 16 સિલ્વર મેડલ 
• અને 23 બ્રોંઝ મેડલ જીતી ચોથો ક્રમ મેળવેલ છે.  
• જુદી જુદી 16 રમતોમાં ભારતના કુલ 210 ખેલાડીઓએ ભાગ લીધો હતો. 
• જેમાં 106 પુરુષ ખેલાડી અને 104 મહિલા ખેલાડીઓ હતા.
• હોકી ખેલાડી મનપ્રીત સિંહ અને બેડમિન્ટન એથ્લેટ પી.વી. સિંધુએ  ઉદઘાટન સમારોહના દેશના  ધ્વજધારક 
• બન્યા હતા.
• 
  
  
  
•