વિશ્વ પૃથ્વી દિવસ (World Earth Day)

  વિશ્વ  પૃથ્વી દિવસ (World Earth Day)

22 એપ્રિલ

પૃથ્વી વિશેની એક કવિતા દ્વારા પૃથ્વીને સમજીએ

मैं पृथ्वी, ब्रह्मांड का नीला,

 और सूर्य से तीसरा ग्रह 

 ज्ञात ब्रह्माण्ड में एकमात्र

 जहाँ हवा, पानी,जीव जगत

जीवन का अस्तित्व

और हरियाली उपस्थित

मेरा नामकरण संस्कृत शब्द

'पृथिवी' से हुआ,जिसका

 अर्थ है, एक विशाल धरा 

पुराणों में महाराज पृथु के

 नाम पर भी मेरा नामकरण

मेरे अन्य नाम हैं 

भू,भूमि, धरा,धरित्री

रसा, रतनगर्भा

अंग्रेजी में अर्थ (Earth)

लैटिन में टेरा (Terra)

मेरी आयु लगभग 

4.54 बिलियन साल

मैं अपने अक्ष पर घूमती

पश्चिम से पूर्व दिशा में 

एक घूर्णन में 23 घण्टे, 

56 मिनट, 4.091 सेकेण्ड

 का समय लगता

 इसी से होते दिन व रात 

 निश्चित अंडाकार पथ पर

 मैं करती सूर्य की परिक्रमा

 365 दिन 5 घंटे 48 मिनट

 45.51 सेकंड में पूरा

 एक चक्कर कर लेती

 इस गति से ही होते 

 मुझ में ऋतु परिवर्तन 

मै अपनी धुरी पर 1600

किलोमीटर प्रति घण्टे की

रफ्तार से घूम रही और 

सूर्य के इर्द-गिर्द 29 किलोमीटर 

प्रति सेकेण्ड की

रफ्तार से चक्कर लगा रही 

 मेरी सतह का 71% भाग

 जल से तथा 29% भाग

 भूमि से ढका,मेरे जीव जगत

 को मिलती सूर्य से ऊर्जा

 यही ऊर्जा जीवन चक्र

 चलाती, और पृथ्वी की

 सतह को गरम रखती 

सूर्य के बाद मेरा

सबसे नजदीकी तारा

है प्रॉक्सिमा सेन्चुरी ,

चंद्रमा मेरा एकमात्र उपग्रह

मेरी गुरुत्वाकर्षण शक्ति

मुझे अन्य ग्रहों से 

विशेष, विशिष्ट बनाती 

औद्योगिकरण,आधुनिकीकरण से

 कर रहे मुझे मेरे बच्चे

 दूषित ,प्रदूषित कर रहे

विकास की अंधाधुंध दौड़ में 

विनाश की तरफ बढ़ रहे

अगर अब भी ना जागे तुम

अगर अब भी ना संभले तुम

याद रखो मैं कर लेती हूं 

खुद को संतुलित और सुरक्षित

पर तुम्हें इसकी कीमत

 चुकानी पढ़ सकती है

मत करो मेरा अति दोहन

मत करो मुझे प्रदूषित

जीव जगत को भी रखो संतुलित

जब मुझे करोगे सुरक्षित,और

 संरक्षित तभी तुम्हारा जीवन

 होगा खुशहाल और सुरक्षित।

આજે વિશ્વ પૃથ્વી દિવસ છે. લોકો કુદરતીસ્રોતોનો વિવેકપૂર્વક ઉપયોગ કરે અને હવા, પાણી, જમીન તથા અવાજનું પ્રદૂષણ ઘટાડે તેહેતુથી સૌને જાગૃત કરવા 22 એપ્રિલ,1970 થી આજના દિવસે પૃથ્વી દિવસ મનાવવાનું શરૂકરાયું હતું. તે વખતના અમેરિકાના સાંસદ ગેરાલ્ડ નેલ્સને  પૃથ્વી દિવસ મનાવવાનો પ્રારંભ કરાવ્યો હતો.

પૃથ્વી દિવસને પહેલીવાર 1970માં 22 એપ્રિલે મનાવવામાં આવ્યો હતો.

આ દિવસ પ્રથમવાર એપ્રિલ 1970માં એ હેતુથી ઉજવવામાં આવ્યો હતો કે લોકોને પર્યાવરણ પ્રત્યે સંવેદનશીલ બનાવી શકાય.

ઇતિહાસ:
ઇ.સ.૧૯૬૯માં સાન ફ્રાન્સિસ્કો ખાતે યોજાયેલ UNESCO સમેલનમાં જહોન મેક્કોનેલ દ્વારા પૃથ્વી દિન મનાવવાનો પ્રસ્તાવ રખાયો હતો. તેના એક મહિના બાદ અમેરિકન સેનેટર ગેરાલ્ડ નેલ્સને અલગથી ૨૨ એપિલના રોજ પર્યાવરણીય શિક્ષણ મળી રહે તે અર્થે ‘વિશ્વ પૃથ્વી દિન’ મનાવવાની ઘોષણા કરી. તેમના આ કાર્ય બદલ તેમને ‘પ્રેસિડેન્શિયલ મેડલ ઓફ ફ્રીડમ’ પુરસ્કારથી સન્માનિત કરાયા.
વિશ્વ પૃથ્વી દિન મનાવવા પાછળ એક વૈજ્ઞાનિક કારણ પણ છે કે આ દિવસે પૃથ્વીના ઉત્તર ગોળાર્ધમાં વસંત અને દક્ષીણ ગોળાર્ધમાં પાનખરની ઋતુ હોય છે.

સૂર્યથી પૃથ્વીનું અંતર ૧૪,૯પ,૯૭,૯૦૦ કિ.મી. છે જ્યારે તેનો વ્યાસ ૧૨,૧પ૬ કિલોમીટર છે.સૂર્ય ફરતે પ્રદક્ષિણાનો સમય ૩૬પ.૨૬ દિવસ લાગે છે.પૃથ્વીના ધરીભ્રમણનો સમય ૨૩ કલાક, પ૬ મિનિટ છે.તો તેની સપાટીનું મહત્તમ અને લઘુત્તમ તાપમાન અનુક્રમે માઈનસ ૭૦ થી પપ ડિગ્રી સેન્ટીગ્રેડ છે

21 ટકા ઓકિસજન, 78 ટકા નાઈટ્રોજન, 0.03 ટકા કાર્બન ડાયોકસાઈડ અને બાકીના વાયુઓમાં ઓઝોન, કાર્બન મોનોક્સાઇડ, રેડોન, ઝેનોન આર્ગન જેવા વાયુઓનો આ ગ્રહ જેને આપણને સુંદર રહેવાનું સ્થાન આપ્યું છે તે પોતે પોતાના અસ્તિત્વ માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યો છે તેના મુખ્ય કારણ છે પ્રદૂષણમાં બેફામ વધારો, આડેધડ કપાઈ રહેલા જંગલ, વિનાશકારી ગેસનું વધી રહેલું પ્રમાણ વિ. માનવસર્જિત આફતોને લીધે આપણી માતા સમી ધરતીનું અસ્તિત્વ જોખમાયું છે. ઔધોગીકરણની વૃદ્ધિના કારણે,પુષ્કળ પ્રમાણમાં વનોની જગ્યાઓનું સ્થાન લીધું છે જેના લીધે પૃથ્વીના તાપમાનમાં વૃદ્ધિ થઈ છે.પર્યાવરણ પ્રદુષણની સમસ્યાઓના કારણે અર્થવ્યવસ્થાની સ્થિતિ અને સ્વાસ્થ્યની સમસ્યાઓમાં અનેક ગણો વધારો થયો છે.સારા નાગરિકો તરીકે,સંસાધનોનું સંરક્ષણ અને પર્યાવરણનું રક્ષણ કરવા માટે નાના પગલાઓ ઉઠાવવાની આપણી જવાબદારી છે.

આજે વિશ્વ પૃથ્વી દિનની ઉજવણી નિમિત્તે આપણે ઓછામાં ઓછું એક વૃક્ષનું વાવેતર કરી તેના સંપૂર્ણ ઉછેરીની જવાબદારી લેવી જોઈએ. આ ઉપરાંત પ્રદૂષણ ફેલાવતી ચીજવસ્તુઓને બદલે ઈકો-ફ્રેન્ડલી વસ્તુઓ વાપરવી અને બને ત્યાં સુધી વાતાવરણને પ્રદૂષિત કરીશ નહિ તેવા શપથ ગ્રહણ કરવા જોઈએ. કાર્બન ડોયકસાઈડમાં થતાં વધારાને લીધે ગરમ વાયુઓ વાતાવરણમાં જ રહેતા ગ્રીન હાઉસ ઈફેકટ સર્જા‍ઈ રહી છે જેથી ઓઝોનનું પડ તૂટી રહ્યું છે પરિણામ ઋતુચક્ર ખોરવાઈ રહ્યું છે. આપણે પ્રદૂષણ ઘટાડી, વૃક્ષો વાવશું તો જ પૃથ્વીને બચાવી શકશું.

આપણે વીજળી બચાવવી જોઈએ. તેનાથી ગ્લોબલ વોર્મિંગની સ્થિતિથી બચી શકાય છે. આ સમસ્યાને કારણે પૃથ્વી પર પ્રાક્ર્તિક અસંતુલન વધે છે.

પ્લાસ્ટિકની વસ્તુઓનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ.
પ્લાસ્ટિકને કારણે પૃથ્વી પર અતત ગંદકી વધી રહી છે

કેમિકલ અને તેનાથી બનેલી વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરવાથી બચવુ જોઈએ. કેમિકલથી પૃથ્વી પર પાણી, હવા અને માટી એટલે કે દરેક પ્રકારનુ પ્રદૂષણ ફેલાય છે. આપણે તેને રોકવુ જોઈએ

ગૂગલએ અર્થ ડે એટલે કે પૃથ્વી દિવસની 50મી વર્ષગાંઠ પર એક ખાસ ડૂડલ બનાવ્યુ છે. પૃથ્વી દિવસના 50 વર્ષ પૂરા થવા પર ગૂગલે આને સેલિબ્રેટ કર્યુ છે. World Earth Day 2020ની 50મી વર્ષગાંઠ ગુગલે પોતાના ખાસ ડૂડલથી એક સંદેશ આપ્યો છે. આ ખાસ ડૂડલને ક્લિક કરીએ એટલે એક વીડિયો સંદેશ જોવા મળે છે. જેમાં એક મધમાખીના મહત્વને દર્શાવવામાં આવ્યુ છે. ગુગલે એ દર્શાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે કે ધરતી પર દરેક નાનાથી મોટા જીવનું પોતાનું મહત્વ છે.

વર્ષ 2022 ની વિશ્વ પૃથ્વી દિવસની થીમ: Invest In Our Planet

વર્ષ 2021 ની વિશ્વ પૃથ્વી દિવસની થીમ: Restore Our Earth

વર્ષ 2020 ની વિશ્વ પૃથ્વી દિવસની થીમ: Climate Action

વર્ષ 2019 ની વિશ્વ પૃથ્વી દિવસની થીમ: protect our species

વર્ષ 2018 ની વિશ્વ પૃથ્વી દિવસની થીમ - 'End Plastic Pollution'.

 વિશ્વ પૃથ્વી દિન 2017ની થીમ; Environmental and climate literacy.

પૃથ્વી વિશે આટલું યાદ રાખો

પૃથ્વી સૂર્ય મંડળનો ત્રીજા નંબરનો ગ્રહ છે.

પૃથ્વીની ઉત્પતિ આશરે 4.54 અબજ વર્ષ પહેલા થઇ હોવાનું મનાય છે. જ્યારે 1 અબજ વર્ષ પહેલા પૃથ્વી પર જીવન પાંગર્યુ હોવાનું મનાય છે.

પૃથ્વી પર સૌપ્રથમ માછલીની ઉત્પતિ થઇ હોવાનું મનાય છે.

ચંદ્ર પૃથ્વીનો એક માત્ર જાણીતો કુદરતી ઉપગ્રહ (natural satellite) છે, તેના આ પરિભ્રમણથી સમુદ્રમાં ભરતી-ઓટ (tide) પેદા થાય છે

પૃથ્વીનો ઇકવેટોરિયલ ડાયામીટર (ભૂમધ્યરેખા વ્યાસ) ૧૨૭૫૭ કિ.મી. અને પોલાર ડાયામીટર (ધ્રુવીય વ્યાસ) ૧૨૭૧૪ કિ.મી. છે.
- પૃથ્વીનો ભૂમધ્યરેખા પરિધ ૪૦૦૭૫ કિલોમીટર છે.
- પૃથ્વી ૧૦૭૧૬૦ કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપથી સૂર્યની ફરતે પ્રદક્ષિણા કરે છે. એક પ્રદક્ષિણા એટલે આપણે એક વર્ષ ૩૬૫ દિવસ, પાંચ કલાક, ૪૮ મિનિટ અને ૪૬ સેકંડમાં પૂરો થાય છે.
- પૃથ્વી તેની ધરી પર પશ્વિમથી પૂર્વ તરફ ચક્રાકાર (ધરીભ્રમણ) ફરે છે. તે ૧૬૧૦ કિલોમીટર પ્રતિકલાકની ઝડપે ફરે છે. અને એક (ચક્ર આપણે એક દિવસ) પુરું કરતાં ૨૩ કલાક ૫૬ મિનિટ અને ચાર સેકંડ લાગે છે.
- પૃથ્વીના ધરીભ્રમણથી દિવસ રાત અને સૂર્ય પ્રદક્ષિણાથી ઋતુઓ સર્જાય છે.
- પૃથ્વીનો પ્રદક્ષિણા પથ લંબગોળ છે. તેથી સૂર્ય અને પૃથ્વી વચ્ચેનું અંતર બદલાય છે. ત્રીજી જાન્યુઆરીએ આ આંતર સૌથી ઓછું અને ચોથી જૂલાઈએ આ અંતર સૌથી વધુ હોય છે.
- ૨૧મી જૂને પૃથ્વીના કર્ક રેખા પર સૂર્યના કિરણો ૯૦ અંશતાપૂર્ણ પડે છે. તેથી ઉત્તરગોળાર્ધમાં સૌથી લાંબો દિવસ બને છે. તેને સમર સોલ્ટિસ કહે છે.

અત્યારે જીવનની ઉત્ક્રાંતિ (evolution)ને ટકાવી શકે, પોષી શકે તેવું એકમાત્ર ઉદાહરણરૂપ વાતાવરણ માત્ર પૃથ્વી પર જ ઉપલબ્ધ છે

સૂર્યમાંથી આવતા હાનિકારક નીલાતીત કિરણોત્સર્ગ (ultraviolet radiation)નું  ઓઝોન સ્તર (ozone layer)માં શોષાઈ જતા હોવાથી પૃથ્વીની સપાટી પર જીવન વસાહતોમાં વિકસવા માંડયું.

 જમીન ધરાવતા ચાર ગ્રહોમાંથી પૃથ્વી કદ અને દળમાં સૌથી મોટો ગ્રહ છે, આ ચાર ગ્રહોમાં, પૃથ્વી સૌથી ઊંચી ઘનતા, સૌથી વધુ સપાટી પરનું ગુરુત્વાકર્ષણ (surface gravity), સૌથી શકિતશાળી ચુંબકીય ક્ષેત્ર અને સૌથી ઝડપી ભ્રમણ કરતો ગ્રહ છે.

- ૨૨ ડિસેમ્બરે મકરરેખા પર સૂર્યના કિરણો સીધા પડે છે. ત્યારે દક્ષિણગોળાર્ધમાં સૌથી લાંબો દિવસ હોય છે. તેને વિન્ટર સોલ્ટિસ કહે છે.
- ૨૧મી માર્ચ અને ૨૩ ડિસેમ્બરે વિષુવવૃત પર સૂર્યના સીધા કિરણો પડે છે. આ બંને દિવસે દિવસ અને રાત એક સમાન ૧૨-૧૨ કલાકના હોય છે.
- પૃથ્વીનું ચુંબકીય ક્ષેત્ર (મેગ્નેટિક ફિલ્ડ) સૌથી બળવાન છે. તેના પેટાળમાં નિકલ અને લોખંડનો જથ્થો વધુ હોવાથી આ લાક્ષણિકતા મળી છે. અને તેને કારણે પૃથ્વી સોલાર વાઈન્ડ (સૌરપવન) સામે રક્ષણ મેળવી શકે છે.

૧૯૬૧ જયારે યુરી ગાગરિન (Yuri Gagarin) બાહ્ય અવકાશમાં પહોંચ્યો ત્યારે પહેલીવાર કોઈ માનવીએ પૃથ્વીની સપાટીથી બહાર પગ મૂકયો હતો
- પૃથ્વી એક માત્ર ગ્રહ એવો છે કે જેના પર પાણી અને સજીવ સૃષ્ટિ છે.

 પૃથ્વી પર 4 આવરણો આવેલ છે- 1. મૃદાવરણ 2. જલાવરણ. 3. વાતાવરણ 4. જીવાવરણ

પૃથ્વી એકમાત્ર ગ્રહ છે જે તેના વાતાવરણમાં 21% ઓક્સિજન અને તેની સપાટી પર પ્રવાહી પાણી ધરાવે છે.

 પૃથ્વી સૂર્યથી 1 એયુ અંતરે છે, એયુ (સૂર્યથી પૃથ્વીનું અંતર) એ સૂર્યથી આકાશી પદાર્થોના અંતરના માપનનું પ્રમાણભૂત એકમ છે અને સૂર્યપ્રકાશને પૃથ્વી સુધી પહોંચવામાં 8 મિનિટ 20 સેકન્ડ લાગે છે.

પૃથ્વી કદ અને સમૂહની દ્રષ્ટિએ સૂર્યમંડળનો પાંચમો સૌથી મોટો ગ્રહ છે.

ઓઝોન સ્તર પૃથ્વીના વાતાવરણમાં જોવા મળે છે, જે તેને સૂર્યના શક્તિશાળી અને હાનિકારક અલ્ટ્રા વાયોલેટ કિરણોથી સુરક્ષિત કરે છે.

પૃથ્વીની સપાટી પરથી જો દબાણ અને ઘનતાને દૂર કરવામાં આવે તો પછી બધી જીવંત અને નિર્જીવ પદાર્થો પૃથ્વી છોડીને અવકાશ તરફ જશે અને ક્યારેય પૃથ્વી પર પાછા આવી શકશે નહીં.

આપણે બધા સૂર્યની આસપાસ સરેરાશ 107,182 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે મુસાફરી કરી રહ્યા છીએ અને અમે તેની ઝડપે એક વિશાળ ગતિએ આગળ વધી રહ્યા છીએ.

આંતરિક નિકલ-આયર્ન કોરની હાજરીને લીધે, પૃથ્વી એક મજબૂત ચુંબકીય ક્ષેત્ર ધરાવે છે, આ ચુંબકીય ક્ષેત્ર પૃથ્વી પર ભારે સૂર્ય પવનને વહેતા અટકાવવા માટે જવાબદાર છે.

પૃથ્વી એ સૌરમંડળનો એકમાત્ર ગ્રહ છે જેની સપાટીની નીચે ટેક્ટોનિક પ્લેટો છે. આ પ્લેટો પૃથ્વીની અંદર મેગ્માની ટોચ પર તરતી હોય છે, જ્યારે આ પ્લેટો ટકરાઈ જાય છે, ત્યારે પૃથ્વી પર કંપન થાય છે જેને સામાન્ય ભાષામાં ભૂકંપ કહેવામાં આવે છે.

બાહ્ય અવકાશમાંથી વાદળી દેખાવને કારણે પૃથ્વીને "બ્લુ પ્લેનેટ" તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

 પૃથ્વી આશરે 4.54 અબજ વર્ષો પહેલા બનાવવામાં આવી હતી અને પૃથ્વી પરના વૈજ્ઞાનિકોનો અંદાજ છે કે આશરે 4.1 અબજ વર્ષો પહેલા આ ગ્રહ પર જીવનની શરૂઆત થઈ હતી.

પૃથ્વી પર ચાર સ્તર આવેલ છે જે અનુક્રમે આંતરિક સ્તર, બાહ્ય સ્તર, મેટલ સ્તર, ક્રસ્ટ સ્તર.

પૃથ્વીના ચારેય સ્તરોમાં સૌથી જાડુ સ્તર મેટલ છે, જે 2900 કિલોમીટર જાડુ અને સૌથી પાતળા સ્તર ક્રસ્ટ છે જે પૃથ્વીની સપાટીથી સરેરાશ 30 કિલોમીટર ઊડાઇ એ છે.

પૃથ્વી સૌરમંડળના સૌથી વધુ ઘનતાવાળા ગ્રહોમાં ગણાય છે અને તેની ઘનતા દર ઘન સેન્ટીમીટર 5.51 ગ્રામ છે.

ઉત્તર ધ્રુવથી દક્ષિણ ધ્રુવ સુધી પૃથ્વીનો વ્યાસ વિષુવવૃત્ત તરફના વ્યાસ કરતા 43 કિ.મી. ઓછો છે.

પૃથ્વીના વાતાવરણમાં પાંચ સ્તરો છે - ટ્રોપોસ્ફિયર, સ્ટ્રેટોસ્ફિયર, મેસોસ્ફિયર, થર્મોસ્ફિયર અને એક્સ્પોફિયર. પૃથ્વીનું વાતાવરણ જમીનની સપાટીથી 50 કિ.મી.ની ઉચાઈએ સૌથી મોટો છે અને તેનો વિસ્તાર 10,000 કિ.મી. સુધી ફેલાયેલો છે.

 વિમાન 60,000 ફૂટની ઉચાઇએ ઉડે છે, જે લગભગ 18.288 કિ.મી થાય

 પૃથ્વીના વાતાવરણનો છેલ્લો સ્તર, એક્સોસ્ફિયર 700 કિલોમીટરથી વધુનો વિસ્તાર કરે છે, જેનો અર્થ છે કે આ સ્તર દરિયાની સપાટીથી 10,000 કિલોમીટર સુધી બાહ્ય અવકાશમાં સ્થિત છે.

 પૃથ્વી પર દર ચાર વર્ષે શા માટે લીપ વર્ષ આવે છે? કારણ કે પૃથ્વી પરનું એક વર્ષ બરાબર 5 365 દિવસનું નથી, પણ 5 365.૨564 days દિવસ છે, આ વધારાના 0.2564 દિવસ ફેબ્રુઆરી મહિનામાં દર ચાર વર્ષે એક વધારાનો દિવસ (લીપ ડે) સાથે ગોઠવવામાં આવે છે.

 પૃથ્વીની લગભગ 70% સપાટી મહાસાગરોથી ઢકાયેલી છે, જેમાં આ ગ્રહના 97% પાણીનો સમાવેશ થાય છે, આ મહાસાગરો મહાન રહસ્યો અને ભૌગોલિક સુવિધાઓથી ભરેલા છે. ઉદાહરણ તરીકે, પૃથ્વીની સૌથી લાંબી પર્વતમાળા પણ પાણીની નીચે છે.

 વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે, જળચર જીવન 3..8 અબજ વર્ષ પહેલાં મહાસાગરોમાં શરૂ થયું હતું. જેમાં માછલી, દરિયાઈ કીટ વગેરેનું પ્રથમ ઉત્પાદન થયું હતું.

પેસિફિક મહાસાગરની સપાટી હેઠળ જાપાનના દક્ષિણ પૂર્વમાં "મરિયાના ટ્રેન્ચ" તરીકે ઓળખાતી ખાઈ, પૃથ્વી પરની સૌથી ઉડી જાણીતી ખાઈ છે, જે લગભગ સાત માઇલ ઉડે છે.

 નાઇલ નદી એ પૃથ્વી પરની સૌથી લાંબી નદી છે જે બરુન્ડીમાં તેના સ્ત્રોતથી ભૂમધ્ય સમુદ્ર સુધી 6,695 કિલોમીટર સુધી ફેલાયેલી છે, તેમ છતાં, એમેઝોન જળ સંગ્રહના સંદર્ભમાં વિશ્વની સૌથી મોટી નદી છે.

 પૃથ્વી પર હવામાનના પરિવર્તન સૂર્યની આસપાસ ફરવાના કારણે છે.

 પૃથ્વીના પરિભ્રમણની અક્ષ સૂર્યની ફરતે 23.4 ડિગ્રી વલણ ધરાવે છે અને પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષાનું કદ સૂર્યની આસપાસ છે 149,598,262 કિ.મી.

 ​​પૃથ્વીનો વિષુવવૃત્ત પરિઘ 40,030.2 કિ.મી છે 

પૃથ્વીની ઘનતા 5.513 ગ્રામ પ્રતિ ઘન સેન્ટીમીટર સપાટી વિસ્તાર 510,064,472 ચોરસ કિલોમીટર છે.

 પૃથ્વીની સપાટીનું સરેરાશ તાપમાન -88/58 (લઘુત્તમ / મહત્તમ) ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે.

પૃથ્વીની સપાટી પરનો સૌથી ગરમ દિવસ 10 જુલાઈ 1913 ના રોજ કેલિફોર્નિયાના ગ્રીનલેન્ડ રેંચ, ડેથ વેલીમાં નોંધાયેલો 56.7 ° સે (134 ° ફે) ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતો.

 પૃથ્વીનું સૌથી ઠંડું કાયમી વસવાટ સ્થળ: રશિયાના સાઇબિરીયામાં એક ગામ ઓયેમકોન, જ્યાં શિયાળામાં તાપમાન -68 ° સે સુધી પહોંચે છે.

પૃથ્વી પર અત્યાર સુધીનું સૌથી ઠંડુ તાપમાન એન્ટાર્કટિકાના વોસ્ટોક સ્ટેશન પર હતું, જે માઈનસ -89.2 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું.

પૃથ્વી પર સૌથી વધુ વરસાદ મેઘાલયનો મસીનરામ છે, જેમાં સરેરાશ વાર્ષિક 11,871 મીમી વરસાદ પડે છે.

. માલદીવ વિશ્વનો સૌથી સપાટ દેશ છે, જેની સરેરાશ દરિયાઇ સપાટી ૨.4 મીટરથી વધુ છે.

 મનુષ્ય પૃથ્વી પર મળી આવેલા 5000 થી વધુ ખનિજોથી પરિચિત છે.

 પૃથ્વીના વાતાવરણ અને બાહ્ય અવકાશ વચ્ચેની સીમાને કર્મન લાઇન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને આ સીમા પૃથ્વીના સમુદ્ર સપાટીથી 100 કિ.મી.ના અંતરે સ્થિત છે. આ સરહદ પાર કરનારને જ અવકાશયાત્રીઓ કહેવામાં આવે છે.

 પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેનું લઘુત્તમ અંતર 147.5 મિલિયન કિલોમીટર છે અને પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચે મહત્તમ અંતર  152.1 મિલિયન કિલોમીટર છે.

 વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે કેટલાક એસ્ટરોઇડ્સ / ધૂમકેતુઓ ભવિષ્યમાં પૃથ્વી પર ત્રાટકશે અને આ ગ્રહના જીવનને સંપૂર્ણપણે નાશ કરી શકે છે. શું તમે જાણો છો કે ડાયનાસોર યુગમાં આવી જ ઘટના બની છે, જેણે પૃથ્વી પરથી ડાયનાસોરની જાતિઓનો નાશ કર્યો હતો.

 વૈજ્ઞાનિકોએ તાજેતરમાં એવું અનુમાન લગાવ્યું છે કે પૃથ્વીની સપાટીથી નીચે 1000 કિ.મી.ના અંતરે પાણીનું એક સમુદ્ર અસ્તિત્વ ધરાવે છે.